เชียงใหม่ เป็นสถานที่ ที่ขึ้นชื่อว่า เป็นสถานที่ ที่มีพหุวัฒนธรรม กล่าวคือ เป็นสถานที่ ที่มีการสอดประสานวัฒนธรรมต่างๆ จนประกอบขึ้นเป็นเมืองเชียงใหม่ จะเห็นแนวการรับอิทธิพลจากหลากหลายอารยธรรมได้จากสถาปัตยกรรม จนไปถึงอาหารในเมืองเชียงใหม่

อาหารพื้นเมือง

อาหารพื้นเมืองเชียงใหม่ หรืออาหารล้านนานั้น พบเห็นได้หลายร้านในเชียงใหม่ โดยอาหารหลักจะมีเป็น น้ำพริกหนุ่ม น้ำพริกอ่อง แกงฮังเล แกงแค ข้าวซอย ขนมจีนน้ำเงี้ยว แคบหมู ไส้อั่ว แค่อาหารในกลุ่มนี้ก็ประกอบไปด้วยวัฒนธรรมที่หลากหลายแล้ว จะขอยกตัวอย่างบางส่วนดังนี้

น้ำพริกอ่อง

เป็นหนึ่งในอาหารที่หากินได้ไม่ยากตามร้านอาหาร ในเชียงใหม่ ไม่ว่าจะเป็นร้านอาหาร หรือตลาดก็มีขายโดยทั่วไป น้ำพริกอ่อง สันนิษฐานว่า เป็นน้ำพริกที่พัฒนามาจากอาหารพม่า เป็นน้ำพริกเนื้อเหนียวแน่นจากการใส่หมูสับที่โขลกเข้ากับเครื่องน้ำพริก นิยมทานกับข้าวนึ่ง หรือข้าวเหนียว เพราะเดิมเชียงใหม่เป็นวัฒนธรรมการกินข้าวเหนียว ถึงขนาดมีคำพูดว่า “คนเชียงใหม่ ไม่กินข้าวเหนียวทีละห่อ เรากินทีละโล” เป็นคำพูดขำๆ ทั่วไป ที่ทำให้เราเห็นภาพว่า การกินข้าวเหนียวนั้น เป็นเหมือนหัวใจของคนเชียงใหม่ และนอกจากนี้น้ำพริกอ่องยังเป็นเครื่องจิ้มที่มักกินกับแคบหมูอีกด้วย

แกงฮังเล

แกงฮังเล หรือ แกงฮินเล เป็นอาหารไทยที่มีต้นกำเนิดจากประเทศพม่า คำว่า “ฮิน” นั้นในภาษาพม่า หมายถึง แกง และ “เล” หมายถึง เนื้อสัตว์ อาจจะตีความหมายรวมกันได้ว่า แกงเนื้อสัตว์ใดๆ นั่นเอง แกงฮังเลนั้น ถือว่าเป็นแกงมงคลชนิดหนึ่ง อีกทั้งในการที่จะทำแกงฮังเลมีต้นทุนที่สูง เพราะว่าในอดีต ไม่ได้มีการเลี้ยงสัตว์เพื่อการบริโภคกันมากนัก คนทั่วไปไม่ได้กินเนื้อสัตว์ใหญ่ในชีวิตประจำวัน ดังนั้นแกงฮังเลจึงเป็นแกงที่ที่นิยมนำไปถวายพระในงานสำคัญๆ ทางศาสนา แต่ในปัจจุบันเราสามารถหาแกงฮังเลได้ จากร้านอาหารในเชียงใหม่ โดยเฉพาะร้านอาหารเหนือ

ไส้อั่ว

ไส้อั่วนั้น เป็นการถนอมเนื้อสัตว์รูปแบบหนึ่ง คล้ายไส้กรอก ความหมายของคำว่าไส้อั่วเอง ก็คล้ายกับคำว่าไส้กรอก กล่าวคือ ไส้ มาจากลำไส้ ส่วนอั่วนั้นแปลว่าแทรก หรือยัด ก็คือกรอกลงใส่ไส้นั่นเอง โดยที่มาของไส้อั่วนั้นสันนิษฐานว่าถูกคิดค้นขึ้นโดยชาวไทใหญ่ มีการใส่เครื่องเทศปรุงรสลงไปคลุกเคล้ากับเนื้อสัตว์ ย่างจนกลิ่นหอม สำหรับในปัจจุบัน ไส้อั่วเป็นอาหารที่หากินได้ง่ายโดยทั่วไปในเชียงใหม่ ไม่ว่าจะเป็นร้านอาหารเหนือ ร้านอาหารข้างทาง หรือตลาดนัด จนไปถึงถนนคนเดินต่างๆ ก็จะมีไส้อั่วขายโดยทั่วไป

นอกจากในส่วนของอาหารเหนือแล้ว เชียงใหม่ยังมีอาหารจีน โดยชาวจีนที่อยู่ในภาคเหนือมักจะเป็นจีนฮ่อ คำว่าจีนฮ่อเป็นการเรียกคนจีนที่มาโดยทางบกโดยเชื้อชาติจีนแถบนี้มักจะเป็นจีนยูนนาน โดยเราจะสามารถพบเห็นร้านอาหารในเชียงใหม่ที่เป็นร้านอาหารจีนยูนนานแบบดั้งเดิม โดยจะมีอาหารที่มีชื่อคุ้นหูกันดี อย่าง “ข้าวแรมฟืน” เป็นเมนูภายในร้าน

ข้าวแรมฟืน

เป็นหนึ่งในอาหารจีนยูนนาน ที่พบเห็นได้จากกาดบ้านฮ่อ และร้านอาหารจีนยูนนานในเชียงใหม่ โดยข้าวแรมฟืนเป็นอาหารทางตอนใต้ของประเทศจีน โดยรวมแล้วคือเมนูที่ทำมาจากข้าวหรือถั่ว ที่ผ่านการโม่ กรอง และเคี่ยวจนเหนียวข้นก่อนจะนำไปทำเป็นเมนูอื่นๆ เช่นการเทใส่ถาดจนแข็ง ก่อนนำไปปรุงเป็นข้าวฟืนยำ

ข้าวซอย

อีกหนึ่งเมนูที่เป็นเมนูพื้นบ้านของภาคเหนือ เรียกว่าถ้าไปเชียงใหม่ ไม่ไปกินข้าวซอยเหมือนไปไม่ถึง ในชีวิตสักครั้งควรลิ้มลอง แต่ข้าวซอยเชียงใหม่นั้น ไม่ได้มีมาตรฐาน เพราะเป็นอาหารที่ผ่านการปรับแต่งไปมากมาย โดยที่มาดั้งเดิมนั่นไม่แน่ชัดนัก “ข้าวซอย” เป็นอาหารพื้นบ้านทางภาคเหนือ มีลักษณะคล้ายเส้นบะหมี่ในน้ำแกงกะหรี่ ที่มาของอาหารนี้ไม่แน่นอน แต่เชื่อกันว่ามาจากที่มาสองแหล่งคือ ได้รับอิทธิพลจากการค้าขายกับชาวจีนฮ่อ หรือได้รับอิทธิพลจากอาหารในประเทศพม่า

นี่คือข้อมูลอ้างอิงโดยสรุปคร่าวๆเกี่ยวกับที่มาของข้าวซอย ยิ่งในปัจจุบัน ข้าวซอยในเชียงใหม่ มีขายตามร้านอาหาร ในเชียงใหม่มากมาย เรียกได้ว่าแทบจะเห็นทุกมุมเมือง ร้านดังที่คนกรุงเทพนิยมก็จะมี ข้าวซอยลำดวน ข้าวซอยเสมอใจ และหลายร้านที่คนท้องถิ่นนิยม อย่างร้านป้าไพ ป้ามัย เป็นต้น

แต่ละร้านผ่านการคิดสูตร การปรับแต่งไปตามลิ้น และแนวคิดของเจ้าของสูตร เป็นการนำของที่เคยกินมาปรับสูตรให้เข้ากับตัวเอง มีบางร้านปรับจนใกล้เคียงกับรสของอาหารญี่ปุ่น ทำให้เกิดความหลากหลายของร้านอาหารที่ขายข้าวซอยในเชียงใหม่

หันกลับมามองในปัจจุบัน เมื่อเชียงใหม่กลายเป็นเมืองท่องเที่ยว มีนักท่องเที่ยวในหลากหลายประเทศ เข้ามาเที่ยว จึงมีการเปิดร้านอาหารที่รองรับลูกค้าเหล่านั้น จึงก่อให้เกิดร้านอาหารหลากหลายสัญชาติ ในเชียงใหม่ ไม่ว่าจะเป็น ญี่ปุ่น เกาหลี เยอรมัน และร้านอาหารนานาชาติต่างๆ

ร้านอาหารเยอรมัน

ขอยกตัวอย่างร้านอาหารต่างชาติที่ขายมาอย่างยาวนาน กับร้านบุฟเฟต์อาหารเยอรมัน ที่เมนูเป็นเมนูจากอาหารเยอรมัน โดยคนเยอรมัน มีตั้งแต่ไส้กรอก ขาหมูเยอรมัน ขนมหวาน ตั้งอยู่กลางเมือง โดยเป็นร้านที่เปิดมาอย่างยาวนานมากกว่า 10 ปี เรียกว่าเป็นร้านอาหารที่มีลูกค้าขาประจำ และขาจรใช้บริการไม่ขาดสาย

ร้านอาหารญี่ปุ่น

เราจะไม่พูดถึงแค่ร้านบุฟเฟต์แบบแฟรนไชส์ทั่วไป เพราะร้านอาหาร ในเชียงใหม่มีร้านอาหารญี่ปุ่นที่หลากหลายกว่านั้น โดยร้านอาหารญี่ปุ่นในเชียงใหม่ มาพร้อมกับร้านอาหารในรูปแบบของรสชาติของพื้นถิ่น อย่างร้านอาหารที่ให้บริการอาหารสไตล์โอซาก้า หรือร้านสุกี้ยากี้แบบคันไซ ก็มีให้บริการ เรียกว่าเชียงใหม่ มีร้านอาหารญี่ปุ่นที่ตอบสนองต่อความชอบได้แบบเจาะลึกไปถึงสไตล์เฉพาะทาง ก็สามารถให้บริการได้ นี่ก็เป็นอีกจุดเด่นที่ทำให้คนพื้นถิ่นและนักเดินทาง ได้มีทางเลือกในการลิ้มลองอาหารรสชาติท้องถิ่นญี่ปุ่นได้เป็นอย่างดี

ร้านอาหารฝรั่งเศส

ร้านอาหารในเชียงใหม่ มีให้บริการหลากหลายสัญชาติ คำกล่าวนี้ย่อมไม่เกินจริง เพราะในเชียงใหม่เองก็มีร้านอาหารฝรั่งเศสเป็นจำนวนมาก หนึ่งในนั้นมีร้านอาหารฝรั่งเศส ที่ได้รับมิชลินไกด์ เพื่อการันตีคุณภาพ และความนิยมของร้านได้เป็นอย่างดี ไม่เพียงแต่อาหารฝรั่งเศสเท่านั้น เชียงใหม่ยังมีขนมเบเกอรี่อีกมากมาย ที่เป็นเบเกอรี่ที่มีที่มาจากฝรั่งเศส เช่น ครัวซองต์ เป็นต้น

จะเห็นได้ว่าร้านอาหาร ในเชียงใหม่ มีความหลากหลายสูง มีการผสมผสานดัดแปลงจนกลายเป็นอาหารพื้นถิ่น ที่มีรสชาติดี มีเอกลักษณ์ ทำให้ร้านอาหารในเชียงใหม่ เป็นเหมือนขุมทรัพย์ ที่รอนักเดินทางมาค้นหาความชอบ มาสัมผัสถึงรสชาติด้วยตนเอง ไม่ว่าจะเป็นนักท่องเที่ยวชาติใด ก็ต้องหลงใหล และเพลิดเพลินไปกับอาหารในเชียงใหม่